«باغ انار» دومین ساخته ایلگار نجف، نماینده کشور آذربایجان در نودمین دوره اسکار بود. وی در سال 2004 با فیلم کوتاه «موسیقیدانها» در بخش استعدادهای جشنواره برلین حضور داشت. اولین فیلم سینمایی وی «بوتا» نیز نماینده آذربایجان در اسکار 2012 بود. ایلگار نجف پیش از این نیز در ایران حضور داشته و از داوران بخش مسابقهی بینالملل دورهی بیست و هفتم جشنواره بینالمللی فیلمهای کودکان و نوجوانان در سال 1392 بوده است.
«شامل میزبان» پیرمردی است که همراه عروس و نوه خود در باغ انار زندگی میکنند. باغ منشأ شادی و افتخار اوست و گویی بخشی از هویت و وجود «شامل» در آن نهفته است. او برای مراقبت از باغ انار خانوادگی بیش از حد ضعیف شده و جهان اطراف او نیز تغییر کرده است. حال تمام همسایههای او باغهای خود را به یگانه سرمایهدار روستا فروخته و رفتهاند. با این حال پیرمرد راضی به فروش باغ نمیشود. شامل در خانه با عروسش سارا و نوه نوجوانش جلال که دچار نقص بینایی شده، زندگی میکند. هابیل پسر ارشد و مجبوب او، 12 سال قبل در یک حادثه رانندگی کشته شده و پس از آن قابیل، شوهر سارا، بیخبر روستا را ترک کرده است.
قابیل در شبی بارانی باز میگردد و او از همان ابتدا با ظاهر مدرن خود و ایراد گرفتنهای گاه و بیگاه از زندگی سنتی خانواده نظیر نداشتن تلویزیون، زندگی آرام و یکنواخت آنها را به چالش میکشد.
قابیل میگوید کار و درآمد خوبی دارد و تصمیم دارد خانوادهاش را با خود به مسکو ببرد. شامل کاملا مشکوک است و جلال هم حس خوبی نسبت به این مهاجرت ندارد. بخشی از این حس، در همدردی با تنها شدن شامل است و بخشی دیگر بیاعتمادی به پدری که تا بحال او را ندیده است. اما سارا ـ بی آن که مخاطب علت آن را دریابد ـ خوشحال به نظر میرسد که همسرش بازگشته؛ با این که در تمام این سالها هیچ اثری از او نبوده است.
فیلم در نمایش آرامش و زیبایی طبیعت و ایجاد هم‌حسی بیننده با زندگی سنتی روستایی موفق بوده است؛ اما فیلمنامه باغ انار تا حد زیادی به دیالوگ وابسته است و به جای این که نشان دهد، سخن میگوید!
گرچه داستان فیلم حداقل در ظاهر نیم‌نگاهی به داستان پسران حضرت آدم دارد اما از نمایشنامه باغ آلبالو اثر آنتوان چخوف الهام گرفته است؛ به خصوص پایانبندی فیلم شباهت زیادی به نمایشنامه چخوف دارد. انتقاد چخوف در نمایشنامه خود بیشتر نسبت به افرادی است که تغییرات اجتماعی را نمیپذیرند یا توانایی سازگاری خود با آنها را ندارند؛ اما فیلم نجف، مدرنیته را عامل تباهی و خراب کردن زندگی بکر روستایی میداند.
پایان فیلم واقعیت وجودی مدرنیته را از منظر خود معنا میکند و شیوه زندگی شامل و خانوادهاش در آن را تقریباً غیرممکن نشان میدهد.
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.